رویش دندان عقل در بسیاری از افراد در سنین نوجوانی آغاز میشود. این دندان باعث تحت فشار دادن سایر دندانها شده و به مرور زمان دندانهای مجاور را نیز خراب میکند. زمان رویش دندان عقل، درد شدیدی در ناحیه فک احساس میشود که همراه با سردرد و سرگیجه شدید است. دندانهای عقل موجب پر شدن فضای فک و کج و اریب شدن دندانهای مجاور میشود. در مواردی نیز دندانهای عقل به استخوان فک فشار وارد میکند.
- عوارض دندان عقل
1- مشکلات مربوط به لثه
با رویش این دندانها بافت لثه دچار التهاب شدید میشود که عموما در فک پایین قابل مشاهده است. دندان عقل در قسمت انتهایی فک قرار میگیرد که تمیز کردن آن سخت و دشوار است. بنابراین باقیمانده مواد غذایی و باکتری ها در این حالت به سادگی در فضای بین عاج دندان عقل و لثه باقی میماند و در نتیجه موجب التهاب لثه میشود.
2- پوسیدگی دندان
یکی دیگر از عوارض دندان عقل، پوسیدگی های دندان است. زیرا با رویش دندان عقل، تمیز کردن سطح بین دندان آسیب دیده و دندان مجاور جلویی مشکل است و همین امر موجب انباشته شدن پلاکهای دندان و به دنبال آن پوسیدگی در سطح دندان میشود.
3- آسیب به ریشه دندانهای مجاور
تورم بافت اطراف دندان به خاطر پلاک های ایجاد شده به همراه فشار، یکی دیگر از عوارض دندان عقل است که منجر به هل دادن دندان مجاور به سمت جلو و آسیب به ریشه دندان های مجاور میشود.
- کشیدن و جراحی دندان عقل
زمانی که دندان عقل بطور کامل داخل استخوان فک باشد، هیچ علامت و نشانه ای از آن در دهان فرد مشاهده نمی شود. برای بررسی آن، دندانپزشک از روش رادیوتراپی یا پرتو درمانی استفاده میکند که مشکلات دیگری نیز مشخص میشوند. در صورتی که دندان عقل از روی لثه بیرون زده باشد، جراحی و کشیدن آن به راحتی انجام میشود. زمانی که قرار باشد بیمار، درمان ارتودنسی انجام دهد، کشیدن دندان عقل ضرورت مییابد. البته وجود آن مانع از کشیدن سایر دندانها شده و از این بابت یک مزیت محسوب میشود.
برای بیرون کشیدن دندان عقل، گاهی به جراحی تجدید ساختار استخوان فک نیاز است. این امر زمانی ضرورت مییابد که دندان عقل در زیر لثه پنهان شده باشد. عمل جراحی به صورت سرپایی و تنها با تزریق دارویی بیحسی انجام میشود که ممکن است مقدار کمی خونریزی داشته باشد.
- روش عمل جراحی دندان عقل
ابتدا لایه مربوط به لثه بوسیله وسایل مخصوص دندانپزشکی بلند و از استخوان دندان خارج میشود. در صورت نیاز، چند قطعه کوچک از دندان شکسته و سپس زخم لثه شستشو داده و تمیز میشود. در پایان زخم با بخیه بسته میشود تا از خونریزی جلوگیری گردد. بیمار باید یک هفته پس از کشیدن دندان عقل، مجدد به دندانپزشک مراجعه و بخیه دندان را بکشد.
برای مراقبت از زخم لثه، دندانپزشک توصیه هایی را به بیمار میکند که باید تماما رعایت شوند. پس از جراحی کشیدن دندان عقل، در صورتی که یک شکاف در محل دندان عقل برای کشیدن آن ایجاد شود، برای بخیه زدن شکاف لثه، از بخیه قابل جذب استفاده شود. گاز استریل نیز برای تشکیل لخته و جلوگیری از خونریزی بر روی لثه قرار می گیرد. استفاده از دهانشویه و رعایت بهداشت دهان و دندان پس از جراحی دندان عقل ضرورت دارد.
- زمان مناسب برای جراحی دندان عقل
ریشه های دندان های عقل در طول سنین نوجوانی تشکیل میشوند. بنابراین بهتر است در ابتدای رویش زمانی که دو سوم ریشه های این دندان ها تشکیل شده، کشیده شوند تا جراحی با کمترین عارضه همراه شود. با افزایش سن، ریشه دندانهای عقل محکم تر می شود که کشیدن آنها با مشکلاتی از قبیل آسیب وارد شدن به اعصاب همراه می شود. همچنین دیر کشیدن دندانهای عقل، دوره نقاهت را نیز طولانی تر می کند.
- مشکلات کشیدن دندان عقل
یکی از مشکلات شایع در کشیدن دندان عقل، ایجاد حفره خشک است که موجب احساس گرفتگی و درد در لثه یا فک می شود. این مشکل زمانی رخ می دهد که در مراقبت های پس از جراحی بی توجهی شود.
- نکات مهم پس از جراحی و کشیدن دندان عقل
1- بیمار به هیچ وجه نباید به زخم و جای دندان کشیده شده دست بزند. شستشو و مسواک نیز به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
2- تا بهبودی کامل لثه باید غذاهای نرم مصرف و از جویدن غذا بر روی زخم خودداری شود.
3- برای جلوگیری از خونریزی زخم، بیمار نباید کارهای سنگین انجام دهد.
4- مصرف سیگار و مشروبات الکلی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.