روکش های تک دندانی
روکش های دندانی زمانی استفاده میشوند که دندانها از نظر ساختمان و شکل سالم هستند اما رنگ آنها تغییر کرده و قابل ترمیم نیستند. همچنین در صورتی که دندان لب پر شده باشد و یا تنها قسمت کوچکی از آن شکسته باشد، روکش ها میتوانند یک روش درمانی مناسب باشند.
حال تصور کنید تنها یکی از دندانهای شما آسیب دیده و سایر دندانها سالم هستند. در این صورت باید تنها همان دندان را ترمیم کرد. زیرا روکش کردن سایر دندانهای سالم به معنای تراش دندان و از بین رفتن مینای آنها است که کار منطقی به نظر نمی رسد. بنابراین بهتر است همان یک دندان تراش داده و سپس روکش شود.
- روکش های تک دندانی
برای روکش کردن دندان باید چندین مرحله طی شود که عبارتند از:
1- درمان ریشه دندان
قبل از روکش کردن دندان باید ریشه آن به دقت بررسی شود. اگر به دلیل پوسیدگی بیش از حد، ریشه دندان آسیب دیده باید درمان شود. در این شرایط دندان نیازمند نوعی حمایت داخل ریشه‌ای است که به آن پست (Post) گفته می‌شود و میله‌ای فلزی که داخل کانال دندان قرار می‌گیرد و روکش را به دندان متصل میکند. در قسمت بالای میله هم قسمت تاج یا کلاهک (core) بازسازی و سپس به دندان چسبانده می‌شود.
2- عصب کشی دندان
برای عصب کشی ابتدا دندانپزشک دندان پوسیده را به طور کامل بررسی و از آن عکس تهیه میکند. این کار تنها در چند دقیقه صورت می‌گیرد. رادیوگرافی از دندان پوسیده به منظور مشخص شدن حدود ریشه و میزان پوسیدگی و وجود یا عدم وجود ضایعات دور ریشه انجام می‌شود. در مرحله بعد دندانپزشک، پوسیدگی دندان را برداشته و حفره دسترسی به عصب را ایجاد میکند. سپس با کمک دستگاه اپکس فایندر و یا به کمک رادیوگرافی، طول ریشه دندان را تعیین میکند. پاکسازی کانال دندان به کمک فایلهای دستی و یا روتاری صورت می‌گیرد. اگر قبل از روکش کردن دندان، این مرحله انجام نشود، چه بسا پس از مدتی درد دندان شروع شود و بیمار مجبور به در پیش گرفتن راه درمان دیگری باشد.
3- پرکردن دندان
در صورتی که دندان پوسیده باشد، پس از عصب کشی نوبت به پرکردگی میرسد. در این مرحله دندانپزشک با توجه به شرایط دندان عمل میکند. اگر دندان در قسمت انتهایی فک باشد، دندانپزشک از مواد پرکننده نقره ای (آمالگام) و اگر در بین دندانهای جلویی باشد از ماده پرکننده همرنگ دندان (کامپوزیت) استفاده میکند. البته با توجه به اینکه قرار است دندان روکش شود بنابراین بهتر است از ماده پرکننده نقره ای استفاده کرد. زیرا این ماده از استحکام بیشتری برخوردار است و رنگ آن نیز در پشت روکش پنهان میماند. در صورتی که این مرحله انجام نشود، دندان پوسیده در زیر روکش پنهان میماند که همین امر موجب گسترش میزان پوسیدگی در آن و در نهایت از بین رفتن دندان می‌شود.
4- روکش کردن دندان
روکش دندان برای پوشش کامل دندان آسیب دیده صورت می گیرد. روکش کردن دندان باعث افزایش استحکام دندان آسیب دیده و بهبود شکل ظاهری آن می‌شود. برای روکش کردن تک دندان نیز میتوان انتخاب های زیادی داشت. در این صورت انواع روکش دندان چینی یا سرامیکی و زیرکونیوم متناسب با رنگ دندان طبیعی در اختیار بیمار قرار می‌گیرد. در صورت تمایل بیمار به روکش هایی از جنس طلا و آلیاژهای فلزی و آکریلیک نیز میتواند برای تک دندان استفاده شوند.
انتخاب هر یک از این روکش ها برای تک تک دندانها با توجه به شرایط قرارگیری و وضعیت آنها صورت می‌گیرد. برای دندانهای انتهای فک بهتر است از آلیاژهای محکم فلزی یا طلا استفاده شود. دندانهای نیش در جلو دید قرار میگیرند بنابراین باید همرنگ دندان باشند. بهتر است برای دندانهای جلویی از روکش های سرامیکی و چینی استفاده شود.
- مراحل ساخت روکش تک دندانی
ساخت روکش برای تنها یک دندان نیز به مانند روکش کردن همه دندانهاست. با این تفاوت که دندانپزشک به جای پرداختن به کل دندانها، قالب فک و اندازه آن، وجود فضای کافی در فک مقابل، به مواردی از قبیل وضعیت سلامت لثه، میزان نسج باقی مانده از دندان، طول مناسب ریشه دندان، عدم وجود ضایعه یا کیست در اطراف ریشه تنها یک دندان میپردازد. در صورتی که دندانپزشک، دندان بیمار را قابل روکش کردن تشخیص دهد، مرحله ساخت روکش شروع می‌شود.
قبل از ساخت روکش ابتدا دندان مورد نظر تراش داده می شود تا فضای کافی برای قرار گرفتن روکش فراهم شود. سپس از دندان تراش خورده قالب تهیه می شود. قالب به لابراتوار فرستاده تا روکش آن تهیه شود. با ساخت روکش، در جلسه بعد دندانپزشک آن را به وسیله چسب مخصوص بر روی دندان بیمار قرار می دهد.